¿Irán markax niyat “aski kust'at internet ” ukanixani?
Irani markax yatiyäwinak aka internet tuqin uñstayañx atipt’ayaschispaya, ukhamarakiw yaqha machaq yänakamp yant’asipki, jisnawa: k’achhak sarantañapa, ukhamaraki yaqha internet nacional uñstañapkama. Parlamintu Irani ukan irnaqirinakapax ukhamarakiw wal ch’axwapxatana.
Jilïr Iraníes irnaqirinakax aka internet tuqirux mä wila wartawis utjkaspa ukham uñjapxi, ukhamarakiw redes sociales ukanakarus uñjapxi. Walja maranakaw jupanakpach sapxi [en] walja patak sitios web ukan filtratapa ukhamaraki blogs ukanakan turkakipawinaksa. Jichax walja bloggers
ukanakaw yatiyanipxi [fa] kunatix Sistemas Computarizados Corporativos Irán markatx [fa] sapxiw kaukiritix wal ch’amañchatan Iran markan nayrar sartañapatakix qhiparstañapaw aka red ukatx ukhamaraki markpachata, ukhamat yaqha uñstaña pachpa markankiri.
Taypi sat tukuy phaxsinxa, walja bloggerunakaw wali kusisitapxatäna, mayni jilïrir jawsayapxatapata, “Filtrar ukax janiw yäqastiki” sasaw arst'atayna. Mehdi Jafari, jilir irpirix aka tecnologíax khaysa Organización Estudiantil Basij waynanaktuqit yanapirix régimen islámico tuqitxa), sasiwaykakitänawa kunatix patak iraníes markachirix khaysa Facebook tuqirux mantasipkakiw sasina ukampirusa aka sitio ukax filtratajaspaw Irán markanx ukat aka 300 000 sitios web utjki aka persa tuqinx ukhamarakiw creencias religiosas ukatx nacionales ukanakatxa wal ch’axwasipkaraki.
Ukhamarakiw Jafari jaqix aka estadisticas ukanatx jan kuns sawaykiti.
Jichhax walja bloquers uñt'atanakaw uñt'ayatäna [fa] que Sistemas Computarizados Corporativos de Irán jas ukanx [fa] satayna.
RezaTaghipour ministru yatiyirix aka tecnología ukhamaraki comunicaciones ukatx mä jaysañ churañaw sasaw satayna, kunati aka amatax wali kusachispay nayrar sarantañataki jisnaw mä “internet limpia” sasa [yaqha suti amtañataki “internet nacional”] ukhamrakispawa.
Mä “internet limpia“ uk uñacht'aytana.

Ma internet quma Irán markataki uñist’awi akirimp '102 broom' de Nesster khaysa Flickr tuqina (CC BY-SA 2.0)
Jichha phaxsinakansti, iraníes bloggers ukanakax wal sartasipjatäna, yatiyawinak “internet limpia” utjk ukatuq lurañataki. Ukhamarakiw aka blogger Unirani ukham sutin jaqix aka amtäwix Republica Islámica ukanx mä t’isktäwiw nayrar sartañataki sasin arst'atayna. Yaqha blogger Visionthetruth ukham sutin kunawsatix internet ukax nacionalisatanix, ukhax satélites ukaw utjañapataki sasin sawayarakitayna .
Walja maraw aka internet amta tuqitx ch'axwata. Iraníes ukanakax jichhakiw kunans iyaw sapxi, ukampirusa janiw sum amuyaskchispati aka amtaxa ukhamwa arsupxi.
Donayeh Eghtesad, mä diario iraní,tuqinkirix qillqt’awayiw [fa] aka 2010 maranxa:
El proyecto fue una iniciativa hace cinco años del gobierno de Ahmadinejad y aún le quedan cuatro años antes de estar operativo… hay una cortina de ambigüedad sobre este proyecto. No está claro qué, dónde, cómo y quién usará la internet nacional… El ministro de comunicación y tecnología, Reza Taghipour, dice que la internet nacional será una red rápida y de banda ancha dentro del país que responderá a las necesidades electrónicas del gobierno… en el presente, la internet local es facilitada por compañías privadas, pero el Ministerio de Comunicaciones está investigando la posibilidad de hacerlo por sí mismo.
Qhipa maransti, Hamshari ukax mä sitio web iraní yatiyäwinakaw yatiyañatak qillqasi [fa] internet nacional ukax nayra sañ muni. Ukhamarakiw akanakat yatirir jawsayapxi, kunati jiski uka amta thaqhiw 100% mantawi ukhamaraki jaqunuqjaña yaqha markan internetapanak, janiw walikiti apnaqañatakix ukhamaraki nayrar sarantañatakix.
Ukhamax internet nacional ukax khitin munatasa kuwirnutatï jan ukast Ahmadinejad ukatacha. Hamashari jupan amuyupansti parlamento iraní ukax janiw munkanti [fa] $10 waranq churaña aka phisqa nayra maranx, kuwirnur mayisa qullq yaqhawxat thaqañapa.
Jan sinti nayra san munkaspa aka amuyux “internet nacional” ukax ministru iraní comunicación tuqitx Reza Taghipour ukham sutini ukax yaqha sut churarakitana:apnaqasa [fa]aka sutx jallupach phasi 2010 marana. Jupax sawayiw chhaqhayxañ qañu internetanaka ukat sum uñjaña jaqinakaru. Siw nayraqatx internet ukax uñstayataw sum jakasiñasataki, jichhasti* qañunakaw ukan utji. Aka Ministru Comunicación tuqitsti siwa, [fa] aka quma internetansti janiw utjkaniti yanqhachawinakax, ukhamaraki justhasiwinakas.
Alireza Shirazi,software uka utt'ayirix blogueotuqin arsutayna, [fa] janiw qhanakit internet limpia ukaxa sasina, ukhamatix suma sartäwi chursp ukhax inas jan Facebook, Twitter, Flickr ukat Myspace ukanakax utjchispati.
Jichhax internet limpia ukat arsusi, inas jisna mä internet Halal [en],inas Frankenstein virtual ukhamsasirakchispa. Kunjam sañ munapsta ukampirus internet iranix pachpakiskaniwa.
Aka qillqatax GV Advocacy ukhawa, Global Voices ukax mä proyecto ukhamawa, arst’asiñaru, ukhamarak Internet uksan jark’äwix utjki ukaruw arxati. • Taqpach qillqatanaka
Categoria-naka

Jichha Medio Oriente & Norte África Histuryanaka
-
10 Llamayu phaxsi 2017Latin America
Venezuela markan unxtasiwinakax Líbano markaruw puri
Aruskipäwimp qallantama
Aka qillqatax GV Advocacy ukhawa, Global Voices ukax mä proyecto ukhamawa, arst’asiñaru, ukhamarak Internet uksan jark’äwix utjki ukaruw arxati. • Taqpach qillqatanaka
Categoria-naka
Jichha amuy qillqatanaka
Anatäwin “gooooooool” qhichwa arun uñt'ayäwipa
Wali kust'atapuniwa. Muy interesante en idioma Quechua.
Yanapt’asiw amtax uraqpachat aynacht’at ayllunanakan janïr jan walt’äwinak purinkipan mapanak luri
El Proyecto es muy interesante, me dio gusto de traducir al Aymara. Pues que siga adelante...
Audio
Phaxsin qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2020 1 Qillqata
- Taypi sata phaxsi 2020 4 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2020 1 Qillqata
- Qasäwi phaxsi 2020 1 Qillqata
- Willka kuti phaxsi 2019 1 Qillqata
- Llamayu phaxsi 2019 1 Qillqata
- Achuqa phaxsi 2019 1 Qillqata
- Anata phaxsi 2019 2 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2018 1 Qillqata
- Sata qallta phaxsi 2018 2 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2018 2 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2018 1 Qillqata
- Jallu qallta phaxsi 2017 1 Qillqata
- Lapaka phaxsi 2017 2 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2017 4 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2017 2 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2017 6 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2017 2 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2017 6 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2017 8 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2017 3 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2017 5 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2017 7 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2017 7 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2016 7 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2016 1 Qillqata
- Taypi sata phaxsi 2016 7 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2016 8 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2016 7 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2016 3 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2016 6 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2016 4 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2016 2 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2016 6 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2016 12 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2015 5 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2015 6 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2015 9 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2015 10 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2015 7 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2015 12 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2015 9 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2015 7 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2015 8 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2015 4 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2015 6 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2015 4 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2014 5 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2014 6 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2014 9 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2014 5 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2014 4 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2014 5 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2014 9 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2014 6 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2013 6 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2013 5 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2013 4 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2013 11 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2013 11 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2013 12 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2013 6 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2013 11 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2013 17 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2013 19 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2013 19 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2013 16 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2012 15 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2012 16 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2012 15 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2012 10 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2012 17 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2012 13 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2012 9 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2011 15 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2011 11 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2011 12 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2011 13 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2011 19 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2011 13 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2011 14 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2011 14 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2011 13 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2011 15 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2011 16 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2011 8 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2010 12 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2010 8 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2010 5 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2010 1 Qillqata
- Achuqa phaxsi 2010 4 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2009 4 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2009 3 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2009 2 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2009 1 Qillqata
Wali askipuniw uraqpachan ukham may may markanakatpach irnqt'añaxa. Muy interesante trabajar sin importar las fronteras...