Rising Voices: Jisk'a markanakan chikanchayasa ukat arunakap internet ukan sarantayasa

Rising Voices [en] ukax Global Voices ukan wakichäwipawa, jichhkamax uraqpachan 37 proyectoruw markanakapan internettuqi kipka arunakapan qilqäwinak uñt’ayapxañapatakiw yanapt’aski.

Eddie Ávila, panel ukan moderador ukhamax 2007 maran sarnaqäwipatw arxayt’istu, kunapachati Voces Bolivianas ukan chikancht’asirjamax Rising Voices ukat mä sobvencion uka katuqatayna. Ukatx pani oradoranakaruw uñt’aychistu , Boukary Konaté (Mali markata) ukat Victoria Tinta ( Bolivia markata).

Boukary, kunjamasa Mali pata markan internet ukar conectasiñx jasak jikxatasn jall ukxatwa arxayt’istu nos habla sobre cómo encontrar una manera de conectarse a la red en el Mali rural (akaru limt’as mat’asinw phuqhatapach ullart’apxasma). Boukary jilasti Sanogola-Bamoussobougou uka markat jutiriwa, Mali markan mä jisk’a markakiwa suxta wila masikiw (familias) jakasi 85 markachirinikiwa, 2775 km ukha tupu Bomako markat sarañan jikxatasi. M ä urux Boukary jilan jisk’a markapanw ejército maliense ukax mutupat ukan qhipartatayna. Ukat sargentux Boukary ukar yatichañ utar saratati sasin jiskt’atayna; ukat jupax janiw sasin jaysatayna. ya que se descompuso su motocicleta. El sargento preguntó a Boukary si asistía a la escuela; él respondió que no. Le tomó varios intentos al sargento convencer a la familia de Boukary que lo dejaran ir a la escuela. Al dejar a Boukary ukar yaqha wila masimp jaytatayna, sargenyux tuqxataynawa, jupan juk’amp yatiqañataki.

Boukary jupax Jach’a yatiqañ utar (universidad) sarañatakix janiw qulqinikänti, ukatx yatichirinakatak yatichañ utaruw sarañ amtatayna. Yatichirjamax yaqhip pachanakakiw correo electrónico apnaqañatak cibercafé ukar sariritayna, ukampirus janiw jilpach internet uka apnaqirikataynati. Jupax uka apnaqäwinak yatiñax jach’a yatiñ utanakas yatsuñakaspa ukham amuyiritayna . Mä uruxa, Boukary jupax conectasiña munatayna. Maliense uka aru “yo quiero/ nayax muntwa” Google ukatak qilqantatayna, ukatax sitio web Global Voices jikxatatayna, ukat mä correo apayasinx Claire Ulrich jupatw Paris markat mä qilqat katuqatayna [en] ukatx Boukary juparuw Facebook ukat Twitter ukatx y a traducir en Global Voices ukatak ajqukipañ yatichatayna. Ukat phisqha mara jupanakamp chiktt’atax nayrürukiw nayrïr kuti ajanpur uñt’asipxatayna.
Boukary ukat comunidad de Global Voices francés arunkir masinakapampix jisk’a markapan ukhamarak Mali markan internet uka utjayañatakiw (conexión) qulqinak (fondos) apthapipxatayna. Rising Voices uka amtampix (proyecto) jisk’a markanx mä panel solar internet utjayañatak bateriy utjañ uñstayapxatayna
Internet mobile dans les villages

Boukary ukata yaqha masinakapampix Segu Villages Connection Project (Proyecto para la Conexión de Aldeas Segú) jisk’a markanakan ukat jach’a markanakan saräw aptañatakiw sarantayapxi. Mä yatichañ utat mä yatichañ utar sarasax 800 jaqiruw internet uka apnaqañ yatichapxatayna.
Boukary jilax jisk’a yatiqir wawanakax internet apanaqañ yatiqapxäni juk’amp jisk’a markanak uñt’ayañatak sasinw tukt’ayawayi.


Ukharusti Eddie Ávila jilax Victoria Tinta, Bolivia markankiriruw uñt’ayapxistu, jupax internet uknwa aymara aru jach’anchayaski (juk’ampinakaw aka Global Voices ukan uñjasi)
Aymara language preservation online (Bolivia) #GV2012

Victoriax provincia Los Andes La Paz – Bolivia markan yuritayna. 1994 marat nayraqatarux jisnawa 1990, jukhanakax janiw yatichañ utanakan bolivianos wawanakarux kipka arupat yatichasirikanti, jan ukasti yatichäwix español, inglés ukat francés uka arunakanakw yatichasirïna. Kunawsati khä 1994 maran Reforma Educativa kamachix utt’ayasiwayi ukhatx kipka tayka arupat yatichasiwix utjanwa, ukatax awki taykanakax wawanakapan aymara arut yatiqañänakapx janiw munapkanti. Jupanakax conquista ukhanakax awichanapan achilanakapan jisk’achäw uñjasipkan ukax aymara arut arsuritapats ukham uñjasipkaspan ukhamw amuyapxäna, ukat janiw wawanakapan uka pachpa jikxatasipxañap munapkänti.
Victorian awkip taykapax wali kusisitapxanwa jupan ayamara aru yatiqañ munatapata; juparux aymara arut arsuñax janiw kuna jan walikisa sasinw sapxiritayna. Jupax yaqhanakjamax aymra arut arst’asiritaynawa, ukatx qilqañx janiw yatkänti. Bolivia markanx 27 oficiales aruw utji; aymara arux pä millón arst’asiriniwa. Secundaria yatiqañ tukt’ayjasinxa, Victoriax Jach’a yatiqañ utanw Lingüística e idiomas ukan yatiqatayna. Ukanwa yaqha wayn tawaqunakar uñt’atayna, jupanakax aymara aru arst’añ yatipxarakitaynwa, ukatx janiw qilqañ yatipkarakitaynati. Yatiqirinakjamax aymara arut qilqt’añ yatiqxapxataynwa ukat internet ukaruw yatxatäwinak (investigaciones) lurañatak mantapxiritayna.

Victoriamp masinakapampix internettuqin janiw aymara arun qilqatanak jikxatañ atipkataynati. Ukhamakipansti jupanakax mayacht’asisaw sus amigos no podían encontrar contenido en aimara en la red. Por lo tanto crearon juntos @jaqiaru, sitio web internet ukan aymara arun utt’ayapxatayna. Jaqi arux Global Voices Aymara, Wikipedia ukanakanwa uñt’ayapxi. Wikipedia aymara ukanx historia, ukat yaqha yatiyawinakamp markanakatak
qilqt’apxi. Maymarakiw Israel markan conferencia Wikimanía chikancht’asipxatayna , Jimmy Wales. Wikipedia uñstayiriruw uñt’anipxatayna.

Ukampirus walja aymaranakaw Wikipedia uksan editañ munapxi. Pä phaxsi nayraxakiwa, Victoriamp mayni masinakapampix yatichirinakar redes sociales uksat mä taller ukan yaticht’anipxatayna. @jaqiaru tamax Flickr, YouTube ukat Twitter ukanakanw aymara arut jach’anchayapxi . Facebook ukatuqix Argentina, España ukat Ecuador markanakan aymara arst’asirinakampiw aruskipapxi. Jichhax Victoria kullakax Global Voices Aymara uksan editoraxiwa, ukatx yaqha wayn tawaqunakan jaqukipäwimp sarantañ chuym utjayi .
Aymara arun qilqat utjayañax mä p’arxtäwiwa; jilpachan jila kullakanakax cibercafés ukanakanwa qilqatanak apkatapxi (editan) jaqukipapxi (traducen), ukan chani payllañax jilawa. Ukampirus jupanakax ch’amamp nayrar sarantayañ amtanïpxiwa, ukatx yaqha arunaka arst’asirinakatakis mä uñacht’äwiwa.

Aruskipäwimp qallantama

Amp suma, qillqirinaka Mantaña »

Guidelines

  • Taqpach amuy qillqatanakax mä moderadoran uñakipatawa. Mayat jilx jan amuy qillqatam apayamti, jan ukax spam ukjamaspawa.
  • Mayninakar yäqañamp uñjama. Jan wali amuy qillqäwinakamp qillqatanakax janiw aprobatakaniti.