Cuba markanxa, (estatales) ukan irnaqirinakan payllawipax 15 (dólares mensuales) ukha ch’uxña qulqinakaruw chanipax makhatti

Cuba markan jichha qhipa maranakanx manq’añ juyranakan chaninakapax irxattatawa, ukañkamax (estatales) ukan irnaqirinakan payllawinakapax janiw irxatkiti, paschpakiskiwa. (jamuq apsurin mayacht’asinitapa)
Cuba markanx (estatales) ukan irnaqirinakarux janiw payllawix irxattatakanïti, ukjam sasaw Central de Trabajadores de Cuba uka jichha jikthaptäw tantachäwinx tukuyarux amtawayapxi, ukjamax janiw jiltañapkam irxattatakaniti.
Aka markanxa, (estatales) ukan irnaqirinakan payllawipax 15 (dólares mensuales) ukha ch’uxña qulqinakaruw chanipax makhatti (según la tasa de cambio de la moneda oficial cubana) ukat jakañatakix jichha qhipa maranakanx jilxattatawa, kunjamtix yaqhip manq’añ yänak Estadox yanapt’kan ukanakax janiw utjxiti. Ukarusti, qhatunakan manq’añ yänakan chaninakapax
qhanpachw irxattataw uñjata.
Irpiri cubano Raul Castro jupax arsuwa,
sería irresponsable y con efectos contraproducentes disponer un aumento generalizado de los salarios en el sector estatal, ya que lo único que causaría es una espiral inflacionaria en los precios, de no estar debidamente respaldado por un incremento suficiente de la oferta de bienes y servicios.
Juchaspaw jan sum amuyt’as (estatales) uksankirinakar payllawix irxatatañapaxa, ukjam irxatatatxa, taqikun yanakas yaqha amuyunakampiw irxatayataspaxa, ukats kunayman yanakas janis arxatatakasp ukjam amuyutaspaw säkiw arsüna.
Taqikun jilxatipanx jichha qhipa maranakan Cuba markanx payllaw irxattäwitx aruskipañax kutt’arakikiwa. Ukhjamatwa, jichha chhijllata Ulises Guilarte (secretario de la organización) ukana,jupax qhanancht’anwa; yaqhipawjanakan akjamaxutjaspa:
…causa de desmotivación, apatía y desinterés por el trabajo, con las consiguientes afectaciones en la disciplina laboral, el éxodo de trabajadores calificados hacia actividades mejor remuneradas pero menos exigentes desde el punto de vista profesional, produciéndose sin dudas un proceso de descapitalización de la fuerza de trabajo, lo que ha impactado fundamentalmente en las ramas industriales básicas, el Ministerio de la Construcción y otros, además de la negativa cada vez más frecuente a ser promovidos a responsabilidades de dirección.
…irnaqañatjamax lup’iñ llakisiñ jaytxañ ukhjamanwa, ukat Ministerio de la Construcción ukankirinaka, anqaxan askinjam suma qullqichanïr uñt’at irnaqirinaka, ukat yaqha irnaqirinakamp kunaw akjam jan walt’ayatax jikxattasipxäna, ukjamarus jupanakan amuyunakapax descapitalización ukaw irnaqäwtuqit utjañapa, janiw sapakutis ukjamak uñjatakaspati sapxiwa, ukat khitinakatix ukjam amtapxi jupanakan juchanakapaw aka jan walt’aw utjatapaxa sasaw arsupxi.
Raul Castro jupax arsunwa, (servicios médicos) ukanakatakix irxattataniwa, kunatix anchhichanakax waranqa waranqa qullirinakaw markasanx irnaqasipki, ukats jupanakatakix
anqaxanx akans walt’ataw irnaqañatakix utji sasaw yatiyäna.
2011 maran Chinuqa phaxsinxa, Habana markanx Brasil markat (embajador) ukjam utjkki jupax arsunw jichha maranx markajanx cubano qullirinakax 11 waranqa ukhaniw pisin jakasirinakar ukat jan jasak puriñawjanakan yanapt’as irnaqasipkki sasaw qhanañchäna.
Aka Sur-Sur yanapt’äwix Organización Panamericana de la Salud ukan chimpuntataw jikxatata, ukat Cubarux niya $500 waranqan waranqap ch’uxña qullqimpiw maranx yanapt’äni.
Esquinas de Cuba, Alejandro Ulloa blugupan amuyt'i :
(…) De no lograr abundantes inversiones extranjeras, al igual que la recapitalización de importantes sectores productivos, la economía cubana estará moviéndose en este círculo vicioso, que atenta a todas luces contra el incremento del poder adquisitivo de los salarios, verdadero problema que afecta a la población hoy.
(…) anqaxa markanakat jan qullqichawinakax utjkan ukhaxa, (economia cubana) ukax akan utjki ukjamarjamaw uñjatäni, ukampirus uka llakix taqinirupuniw payllaw irxatatañapäkis
uksankirinakarus jan walt’ayspa, ukat jichhurunx aka jan walt’awix chiqpachans taqpach markachiriruw jan walt’ayi, ukjamarus khitinakatix kust’at achuyapki jupanakatakis kikiparakiwa.
Categoria-naka

Jichha Caribbean Histuryanaka
-
11 Lakan phaxsi 2017Latin America
Puerto Rico, Washington markamp jan walt’äwinkatapxat amuykipäwi
-
23 Chinuqa phaxsi 2017Latin America
Global Voices Podcast: lurawinakax janiw kujamakitï ukhamakiti
Aruskipäwimp qallantama
Categoria-naka
Uraqpachat yatiyäwinakapa
Jichha amuy qillqatanaka
Anatäwin “gooooooool” qhichwa arun uñt'ayäwipa
Wali kust'atapuniwa. Muy interesante en idioma Quechua.
Yanapt’asiw amtax uraqpachat aynacht’at ayllunanakan janïr jan walt’äwinak purinkipan mapanak luri
El Proyecto es muy interesante, me dio gusto de traducir al Aymara. Pues que siga adelante...
Audio
Phaxsin qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2020 1 Qillqata
- Taypi sata phaxsi 2020 4 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2020 1 Qillqata
- Qasäwi phaxsi 2020 1 Qillqata
- Willka kuti phaxsi 2019 1 Qillqata
- Llamayu phaxsi 2019 1 Qillqata
- Achuqa phaxsi 2019 1 Qillqata
- Anata phaxsi 2019 2 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2018 1 Qillqata
- Sata qallta phaxsi 2018 2 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2018 2 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2018 1 Qillqata
- Jallu qallta phaxsi 2017 1 Qillqata
- Lapaka phaxsi 2017 2 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2017 4 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2017 2 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2017 6 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2017 2 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2017 6 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2017 8 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2017 3 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2017 5 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2017 7 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2017 7 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2016 7 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2016 1 Qillqata
- Taypi sata phaxsi 2016 7 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2016 8 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2016 7 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2016 3 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2016 6 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2016 4 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2016 2 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2016 6 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2016 12 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2015 5 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2015 6 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2015 9 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2015 10 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2015 7 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2015 12 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2015 9 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2015 7 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2015 8 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2015 4 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2015 6 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2015 4 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2014 5 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2014 6 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2014 9 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2014 5 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2014 4 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2014 5 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2014 9 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2014 6 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2014 11 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2013 6 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2013 5 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2013 4 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2013 11 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2013 11 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2013 12 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2013 6 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2013 11 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2013 17 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2013 19 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2013 19 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2013 16 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2012 15 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2012 16 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2012 15 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2012 10 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2012 17 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2012 13 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2012 9 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2012 14 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2011 15 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2011 11 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2011 12 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2011 13 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2011 19 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2011 13 Qillqatanaka
- Mara t'aqa phaxsi 2011 14 Qillqatanaka
- Llamayu phaxsi 2011 14 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2011 13 Qillqatanaka
- Achuqa phaxsi 2011 15 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2011 16 Qillqatanaka
- Chinuqa phaxsi 2011 8 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2010 12 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2010 8 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Lakan phaxsi 2010 5 Qillqatanaka
- Willka kuti phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Qasäwi phaxsi 2010 1 Qillqata
- Achuqa phaxsi 2010 4 Qillqatanaka
- Anata phaxsi 2010 2 Qillqatanaka
- Jallu qallta phaxsi 2009 4 Qillqatanaka
- Lapaka phaxsi 2009 3 Qillqatanaka
- Taypi sata phaxsi 2009 2 Qillqatanaka
- Sata qallta phaxsi 2009 1 Qillqata
Wali askipuniw uraqpachan ukham may may markanakatpach irnqt'añaxa. Muy interesante trabajar sin importar las fronteras...