- Global Voices Aymarata - https://aym.globalvoices.org -

Nepal- Tharu markan markachirinakax anemia falciforme usump jan walt'ayatawa

Categoria-naka: Asia del Sur, Nepal, Citizen Media, Ethnicity & Race, Health
Mujer tharu rodeada de sus vacas en un pueblo cerca de Dhangadhi. Imagen del usuario Inhabitat en Flickr. Con licencia BY-NC-ND 2.0 [1]

Mujer tharu rodeada de sus vacas en un pueblo cerca de Dhangadhi. Imagen del usuario Inhabitat en Flickr. Con licencia BY-NC-ND 2.0.

19 uru willka kuti phaxsinx uraqpachanw Día mundial de la anemia falciforme [2] ukax amtasi, indígena tharu [3] Nepal markanx uka usux utjiwa, waljaniw uka usump jiwapxi [4].

Pramod Neupane, ingeniero civil, twitter uksan qillqt'i:

Tharu markanx anemia falciforme usux trastorno hereditario ukhamawa.
Tharu, narkax pusïr tamawa [9], paqallkut pisiwa [10] yaqha markanakat sipana. Tharunkirinakax llanuras uksanw jakasipxi, malaria [11] usump walja mara jan walt'ayata.

Anemia falciforme jan ukax falcemia usux kawkhantï malaria ukamp aynacht'at markanakak uksanx utjakipuniwa, falcemia usumpinakax malaria usumpix janiw anynacht'apkiti [12].

Twitter Genetics and Beyond qillqt'iwa:

Kunatas anemia falciforme ukax malaria usut jark'aqpacha?

Kunas falcemiaxa?

Anemia falciforme usun jaqinakar uñjasasa, wali muspkayaw jan akxat yatipxatapata.

Anemia falciforme [22] usux glóbulos rojos ukaruw jan walt'ayi, vasos sanguíneos ukanakanx janiw jasak wilax maysar maysar muytkiti. Aka trastorno ukax awkinakat juti, janiw wilax jasak sarkiti.

Uka usut qullasiñatakix tratamiento ukax wali jila chaniniwa, ukatx Nepal uksanx janiw utjiti, India markan usut qullayasiñatakix [23] walja wila masinakaw yänakap aljthapisipxi.

Maymarax Nepal markan jilïr irpiripax falcemia usun jaqinakatakiw inak qullayasiñxatw [24] arst'awayäna. Maysatxa, centros de salud utanakanx janiw wakiskir yanakax utjkiti yamakis diagnostico lurañatakix janipuniw wutjkiti: wila analisañatakix India markaruw apayata.

Janiw jaskit ukatuqit sumpach markachirinakar uñacht'ayañaxa.

Qullirinakax anemia falciforme uka jark'aqañatakix askiw markachirinakar qhanancht'as uñacht'ayaña. Janiw piykatayasir usukiti, jaqinakax trastorno ukampiw yuripxi. Kunapachatï wawanakax aka usumpik ukhax sapa patakatx 25 [22] chacha warmiw wawanakapar piykatayapxi, ukatakix askiw aka usun jaqinakan jan jaqichasipxañapaxa.

Qullirinakax tharu markaruw iwxt'i, kawkhantï aka usux utjki ukachiqanakanx may may chiqankiriw jaqichasipxi [24] ukat ukham usux utji.

Yatiyañakiw utxi, ukat mayanakax jupanakakiw puriskani. Obamax 19 uru willka kuti phaxsin falceforme uru amtkasax falcemia ukxat arst'awayi.