- Global Voices Aymarata - https://aym.globalvoices.org -

Saminchat jamuqanakax Manila markax Segunda Guerra Mundial ukatx kunjamas qhiparxatayn taqi ukanak uñt'ayi

Categoria-naka: Asia Oriental, Filipinas, Citizen Media, Fotografía, Guerra & Conflicto, History, Política, Relaciones Internacionales
Colored photo of the old legislative building which was destroyed during the Battle of Manila. Photo from the official gazette of the Philippine government [1]

Nayra Asamblea Legislativa jach'a uta, ch'axwawitx akhamaw uñjasi. Jamuqa: Boletín oficial Filipinas jilïr irpirin jamuqata.

Manila markax ejército japonés ukamp muyuntataw Segunda guerra Mundialanx jiqhatasina. 1945 uka qallta maranx, tropas estadounidenses ukhamarak felipinankir guerrillero-nakampix alist’apxatanwa filipina markata, mä phaxsi wila wartawi utjatapata. Manila markan, wila wartawi utjatapatx, aka payir markax, q’ala t’unjataw uñjasiwayatana.
Paqall tunk maranak amtasa wila wartawi utjatapatxa, felipina markankir Gobierno-x 2015 maranx portal tuqi [2] walja jamuqanak
ukhamarak
vídeos, reportajes, mapas, testimonios ukat yaqha yatiyäwinakamp wila wartaw utjawit uñist’ayawayi. Uka jamuqanakanx taqi kast saminchat utanakaw uñsti ukhamarakiw wila wartäwinakas uñist’ayasiraki Manilla markata.

Aka ch'axwäwinx 100,000 jaqiruw jiwayapxatana ukhamarakiw q’ala t’unjata gobierno utanakax jiqhatasïna. Web uka 
tuqin [3] yatiyi kunjamas markax wila wartawinxa jiqhatasina:

100 000 Filipinos perished, government buildings lay in ruins—and Manila was Pearl of the Orient no more. The once illustrious city and the Orient’s first cosmopolitan hub that merged the East and West now vanished under piles of debris.

100,000 filipinuw jiwapxi, jilïr marka irpirin jach'a utapax laqayar tukuyatawa ukat Manila markax janiw Perla del Oriente ukhamakqhiti. Kunjamatix ciudad ilustre ukham uñt’atanwa aka markaxa, ñakijay wali uñt’atachinaxa jichhasti laqayar tukutaw jiqhatasiwayi.

Patrimonio europeo de Manila ukax janiw utjxiti chhaqhawayxiw wila wartawi utjatapata(kunatix nayra pachax kimsa patak maraw Filipina markax colonia española uykhamanwa) sasinw web yatiyirix yatiyaraki [3] ukat sarakiwa:

Filipinos lost invaluable articulations of culture and their identity as a people. Government buildings, universities and colleges, churches as well as other institutional landmarks perished along with all the valuables in their possession. Buildings suffered demolition to pave the way for progress. This meant doing away with European architecture in lieu of the functional, American style architecture that inspires some of our buildings today. Only few among the original edifices would remain intact.

Filipinunakax piezas culturales, ukhamarak mä markaxamax identidad apt’asiwayapxiwa. Ukat gobiernunkir jach’a utanakas t’unjataw jiqhatasiwayapxi, ukhamarak jach’a yatxatañ utanaka, cultu utanakasa, uka kipkarakiw instituciones emblemáticos uka utanakax t’unjataw
jiqhatasiwayi q’alpach yanakapampi. Ukhamarakiw qhullthapi, utanakax nayrar sartayañataki. Akax sañ muniwa arquitectura europea turkakipaña yaqha estadounidense ukampi kunjamtix jichhax uñjataki ukhama. Yaqhip nayra utanakakiw jichhurun pachpaski.

Yaqhip saminchat jamuqanaka uñakipt’ama, Manila markax wila wartaw qhipatx kunjamas jiqhatasïna. Yaqhip jamuqanakax jichhatarakiwa:

Colored photo of American soldiers during the Battle of Manila. Photo from the official gazette of the Philippine government [1]

Aka saminchat jamuqan uñjasiw, Estados Unidos markankir pallapallanaka wila wartawin, Manila markana.uñist’ayiw: Filipinas marka irpirin Boletín Oficial uksat jamuqax apsutawa.


Colored photo of Manila downtown in ruins. Photo from the official gazette of the Philippine government [1]

Manila, ruinas uksan jamuqanakapa. Jamuqa: Filipinas marka irpirin Boletín Oficial uksat jamuqax apsutawa.

Superimposed photo of soldiers crossing the Pasig River and how it looks today. Photo from the official gazette of the Philippine government [1]

Pásig jawir palla pallanakax makhatasipki. Jamuqa: Filipinas marka irpirin Boletín Oficial uksat jamuqax apsutawa.

Colored photo of soldiers in front of the presidential palace. Photo from the official gazette of the Philippine government [1]

Palacio Presidencial uka nayrax palla pallanakax jikxatasipxi. Jamuqa:Filipinas marka irpirin Boletín Oficial uksat jamuqax apsutawa.

Superimposed photo of Japanese soldiers marching near the presidential palace and how the street looks today. Photo from the official gazette of the Philippine government [1]

Palacio Presidencial uksan japonesankir palla pallanakax marchasipki. Jamuqa: Filipinas marka irpirin Boletín Oficial uksat jamuqax apsutawa.

This memorial was built to honor the civilians who died during the Battle of Manila. Photo from the official gazette of the Philippine government [4]

Batalla de Manila ukar amtañataki. Jamuqa: Filipinas marka irpirin Boletín Oficial uksat jamuqax apsutawa.

Aka video
documental tuqinx, amuysnawa kunjam yanqhachatas jiqhatasina aka guerra utjatapatxa:

Ukampirus ejército japonés ukaw wali juchanina walja [5] waranqha jaqinakar jiwayiri, yaqhip historiadores ukanakax juchanchapxanwa ejército estadounidense ukaru, yanqhachatapata utanakaru ukhamarak yaqhip uta qalltatanakarusa, kunatix walja qullqiw inak chhaqhawayi.