Bolivia markanx activistas digitales uñt’at jila kullakanakaw diversidad lingüística online uka uñacht’ayañatäk tantacht’asiwapxi

Group photo of workshop participants in Cochabamba, Bolivia

Cochabamba, Bolivia markan yaticht’äwin chikancht’asir jila kullakanakan jamuqapawa .

Markan Constituciónaparjamax Bolivia markan 37-ni aruw oficiales ukham uñt’atäxi. Ukampirusa, may may arunakax sapurunjamaw ist’asi, Internet uksanx janiw uñjaskiti, español arukiw nayrankaski.
Kawkiritï jilpach arst’asirin arunakak ukanakax Internet uksanx mä qalltawx utjayawayiwa, uka arunakax aknïrinakawa, aymara ukat qhichwa. Jilpachax 34-ni aruw Internet uksan kipka arst’asirinakan qillqatanakapax jan utjkiti.
Cochabamba markanx Pä uru yatichäwiw utjawayi , 28-ni ukat 29-ni willka kuti phaxsin 2016 maran apasi. Tantachäwix Global Voices uksat wakicht’atawa, Rising Voices qalltäwipampi, activistas digitales Gladys Camacho ukat Juan Carlos Romero, Jaqi Aru ukat Voces Indígenas Urbanas tamanakas ch’amancht’awapxi.

Centro Pedagógico ukat Cultural Simón I. Patiño uksanw jikthaptawayapxi. Aka yatichäwix yaqha tama yatichäwinwa, nayra yaqha ayatichäwinakax, México, Colombia ukat Perú markanakan apasïna.

Chikancht’asirinaka

Chikancht’asipxañapatakix mä yatiyaw uksaw jawillt’ata khitinakatï Internet indígenas ukham sarantayapk tayka arunakap jach’anchayasin taqi jupanakatakinwa. Chikancht’asirinakax kawkïr arurus jach’anchayapxi ukat yatiqatanakap markanakapar uñt’ayapxañapatak iyawsawinipchi taqi ukanak uñjt’asaw chhijllt’awayata.

activismolenguasbo

Yatichäwin Banner uñacht’awipa.

Niya 50 chikancht’asiriw qatuqatäna, suyt’atarjamaxa, qhichwa ukat aymara arunakatw waljan yatichäwin chikancht’asiwayapxi. Ukampirus Junt’u Bolivia markatx Guaraní, Chácobo, Bésiro, Mojeño Trinitario ukat Yurakaré markanakatw chikancht’asirinakax purt’aniwayapxi.
Taqpachanitx 25-ni chikancht’asiriw yatichäwin tayka arunakapar Internet uksan jach’anchayapk ukat luräwinakap yatxatäwinakap uñacht’ayapxañapatak ukakipkarak yaqha bolivianos jupanakamp chikancht’asipxañapatak ukat machaq digitales luräwinak uñstayañatak jawillt’atapxäna.
Arunakax janiw qurpanïkiti, ukhamipanstï, Bolivia markan yaqhip arunakapax anqax jak’a markanakan arst’atarakiwa. Resistencia, Argentina uksatx mä tama activistas jupanakaw chikancht’asiwin chikancht’asiñatak mayt’awayapxi, jupanakax Qom aru arst’asipxi (Bolivia markanx Toba ukham uñt’atarakiwa)

Luräwinaka

Tantachäwin amtäwipax activista jila kullakanakan yatiwinakap uñt’ayapxañapatak pacha churañawa. Uka arunakax mä pachaw churasi chikancht’asirinakan (retos lingüísticos y técnicos del uso de idiomas en la web) sutinchatxat aruskipt’apxañapataki.

Wakichäwinakax jilpachax luräwinakap uñicht’äwinwa. Jisnawa, Elias Ajata jilax mä blogger El Alto markata, YouTube, SoundCloud ukat yaqhanakamp plataformas sociales uksan luräwinak uñstayatäna . Uñicht’ayawipanx walja jamuqanak ukat yaqha luräwinak uñstayatayatanak uñt’ayäna, Aymar Yatiqaña, ukax Facebook taman uñt’ayatänwa ukanx 8,000 jilaw chikanchasirinakapaxa. Yaqhax mä vídeo, ukaw referéndum constitucional 2016 ukatak uñstyatäna, kawkhantï chimpuntirinakax Jilïr irpiri Sullka irpirix kimsïr kutin candidatura ukham sarañapatak Jisa, Janiwa sapkän ukaw uñt’ayasïna. Video ukatakix marionetas ukaw apnaqasïna, aymarat arst’asisa khitinakatï iyawapkan janiwapkan ukanak uñt’ayasa

Yaqha activista El Alto markata, Josue Qhispi jilax aymara aru yatiqañatakiw yatichäwinak sitio Wix Aymaryaya sutin uñst’ayatäna, ukakipkarakiw jupan Facebook tamapan uñt’ayi.

aymaryaya

Jaqukipäwimp yanapt’asiri, Victoria Tinta ukat Gloria Chambi jupanakax kunjamatas editoras ukat traductoras ukham proyecto de Global Voices Aymarata uksan chikanchasipxi ukanak uñt’ayapxäna, uka proyectox yatiyäwinak español arut aymara arur jaqukipas uñt’ayi. Aka luräwinx mä proyecto piloto ukas luratarakïnwa, ukanx jaqukipäwinakatw waruqäwinakax lurasïna ukax Internet uksankarakiwa, ukakipkarakiw uka waruqäwinakx radio uksanakan ist’ayapxañapatak iyawsatäna, jisnawa Radio San Gabriel, ukampirus uka proyecto piloto uksans chikacht’asiwayarakiwa.

Cochabamba markax qhichwa marka ukham uñt’atarakiwa. San Simón Jach’a yatiqañ utax (UMSS) aru ch’amanchañatakix plataformas digitales ukanak sarantayawayi, sisnawa plataforma multimedia de podcast en quechua, ukax UMSS uksan uñstayatawa, Lingüística Aplicada para la Enseñanza del Idioma satarakiwa. Ukampirus pani yatichaw wakicht’irinakax Gladys Camacho ukat Juan Carlos Romero pani yatichaw wakicht’irinakax (Departamento de Lingüística de la universidad) uksan wali mayacht’atapxänwa ukatx qhichwa yatichirjamas yanapt’asipxarakïnwa. Panpachaniw may may plataformas digitales uka luräwinakapxat uñt’ayapxäna.
Camacho kullakax Nueva York Jach’a yatiqañ utan yatiqäwipamp sarantawayi , jupax proyecto de Rimasun audio podcast. ukan ch’amancht’awayi . Yatichaw irnaqäwipanx Romero jilax vídeo waruqatayna, qhichwa aruna, jupax mä consultorio dental uksan waruqt’atayna.

Santa Cruz markan ayllupana, proyecto Voces Indígenas Urbanas ukax luräwinakap uñt’ayawayarakiwa, Santa Cruz markan indígenas jakasirinakan arunakap ist’ayañ uñtayañ amtaniwa. Mä arux kunats jach’anchayañ aski ukxatawjilapachax arusita: mayn mayn chikanchasirinakaw tayka arup redes sociales uksatuq nayrar jach’anchayapxi.

Redes

Boliviano yatichäwix akjam yatichäwinak mayiwx utjayaskakiwa, Internet apnaqirinak waythapiñataki, arunakap ( herramientas digitales) ukamp jach’anchayañataki. Yatiwinakapax yaqhanakarus niya jak’achasiwa.

Aruskipäwimp qallantama

Amp suma, qillqirinaka Mantaña »

Guidelines

  • Taqpach amuy qillqatanakax mä moderadoran uñakipatawa. Mayat jilx jan amuy qillqatam apayamti, jan ukax spam ukjamaspawa.
  • Mayninakar yäqañamp uñjama. Jan wali amuy qillqäwinakamp qillqatanakax janiw aprobatakaniti.