Mä cubankir kullakax Donald Trump juparuw qillqat apayi

"Havana". Photo by Flickr user Pedro Szekely. Used under CC 2.0 license.

«La Habana». Flickr ukan Pedro Szekely jamuqapawa. licencia CC 2.0 license ukamp apnqatawa.

Donald Trump:

Dignidad arun uñanchäwip uñt’tati?

Trump jilïr irpirix 16 uru saraqat mara t’aqa phaxsit kamachinak apsuwayk ukax musparkañawa. Florida uksa thiyatx “Viva Cuba Libre” sasinw arnaqasipxi, jan ukax congresista jupax kawkhatï awikipax juttkïs uk jan kallinakapan sarnaqasin uñt’añ muni, mayni ongresistax “libertad” aru ñakaw arsuski. Ururüru urux kamachinak arsuwayk ukax Cubano Jilïr irpiritakix janiw yäqañakanti, cubano markachirinakamp yäqañanwa. Nayampix yäqañanwa.

Jach’a jach’a tukuña- ukax janiw yatiñamp wakt’kiti- irpxaruwiparux uñancht’ayawayiwa, jichhüru 16 uru saraqat mara t’aqa phaxsit 2017 yaqha arusuwi utjayawayi. Mayni jilïr irpirirux janiw cambio climático uksa arxatáwinakapatx amuyañjamakiti, kawkha markanti munat utjiripax qhan uñjkayaki, Cubarjam janiw jan walt’äwinakapxat amuyañapax mayitakaspati. Markachirin jutïr maranakan apnaqañapatak arxaykaspati, Caribe uksan jisk’a islapampix inas phuqchispa. Estados Unidos markarux cubankirinakax yäqasiwpun mayipxäna. Jichhüru 16 uru aka mara t’aqa phaxsinx uka yäqasiwiw jan utjawaykiti.

Qallta qillqataxan jiskt’äwipax akawa: Jilïr irpiri, Dignidad arun uñanchäwip uñt’tati? Dignidad ukanïñax mayni Jilïr ipiritakix jasakiwa. Kuns manq’an ukxa janiw ajllkaspati, kawkhans ikini, wawanakaparux kunampi isiyani. Markachiriwa, janiw jilïr irpirinakat digno ukham amuykaspati, kunatix khithinakarus ch’ama amyunakax wakt’i. Nayax pisinkir wila masit jutta. Jisk’a yatiqañ utan yatichirinaka, bibliotecarias, auxiliares pedagógicas, qullqichaw p’iqinchirinaka, waka uywirinaka, ukat yapump uywamp jakasirinaka. Kunapachatï mamajax kuns yatxatäta, jach’a yatxatañ utar puriñ atitatï sasin jiskt’kit ukhax kuns yatxatakiw ukampins janiw yatichiritakix sasinw jaystxa, “kunalaykutí nayax janiw pisin jakiriñ munkayäti”
Mamajan utapan wintanapax pä chita uywa aljatampiw alasïna. Ikiñajax 25 maranïxanwa. Mayïrit suxtïr kursukam yatiqañatakix sapatujax kimsakïnwa. Mayni anqaxat jutiriw playa de Guanabo ukar caramelonak jaquskiri ukhamx nayrïr kutipuniw uka samin caramelonak uñjayätxa. Paqallqürit llätunkïr kursukam panka ullaratx sum amtastxa.
Ukham qullqit pisin jakawaykt ukatx kusisit jakañx jikxatwa. Utajar khunu qullunakax muyuntatak ukat mango, tomate yapunakaw kusisiyawayitu. Pisin jakäwir utjiriniñamp atipjañatakix walja isturyanak uñstayawaytxa. Mä urux uka khunu qullu iramanjam yatiqir masinakajamp sarkasaw yatiytxa, ukax Naval de Guantánamo ukar chiqak puri. Mä jan wali yatiyäwinwa, ukjam jakañaxa. Mina chiqanakata, lamar quta, cubano pallapallan ajanunakapa, estadounidensenakan ajanunakapa, campaña utanakat qillqayäta. Pisin jakäwiw amuyañar yatichitu. Amuyatax janiw wawanakax pisin jakiriñapakit ukham amuyunak lup’iñatakixa.
Akjam isturyanakax cubanx sapa iskinan jikxatasi. 17 uru saraq jallu qallta phaxsitx 2014 maranx Barack Obamax turkäwix jikxatasispaw sasinw uñt’ayäna. Ukampins pächasiñw yatiqtanxa. Jichhürun yatiyäwinakax yaqhip cubanunakatakix akatjamatapachanwa. Jan walir suyt’añ yatiqtanxa, askïk uk waqaychaña. Kunawsas purinini. Janiw purinkiti. Nï payllaw irxatawis purinkiti, internet munktan ukas purinkiti, nï reformas constitucionales mayktan uksa, nï qullqichäwis jilxatkiti, Socialismo sustentable, nï guanajo p’iqipas purinkiti. Reforma migratoria, carta blanca tukusiwipa, k’añaskunak utanak aljañ alaw jist’aräwikiw purini. Akanx markamp Jilïr irpirimpix jach’aptayapxarak jisk’aptayapxarakiwa, markachiripampix manunchjasiwinak jikxati, tukusiskiwa.

Jilïr irpiri, nayamp arst’am: “Yatichäwix inakiñapawa ukatx taqinitakiñapawa” janiw Bernie Sanders ukjamakiti, jumakirits juk’amp pisin jakiripxiwa, aka amtar puriñ jikxatapxi. Jilïr irpiri, nayamp arst’am: “Qullayasiñax inakiñapawa ukatx taqinitakiñapawa”. Janiw Cuba markatakik yaqha ch’axwaw utjaykatati jan ukasti, Suiza, Singapur, Irlanda, Canadá markanakatakis ukakipkarakiwa. Estados Unidos markar jan wal uñjayañataki.

Estadunidenses markachirinakatakix sapak ch’usasiñax tukusiwa. Khitirus ukax jan walt’aykixa? Nayrïri: markaman markachirnakaparu; Carta de Derechos Humanos) ukarus jisk’aptayiwa. Payïri, markapan jilïr irpiripataki. «Kuna kast marka jiltayaws markaman jaqinakapan tunka mayan waranq waranq jaqin isla markar ch’usasiwipax utjayaspa, Castro apellido-n jilïr irpirirux qullqiniptayaspa? Saratoga qurpasañin utan mayni jilïr irpirt pichaskir uñjtati, La Habana uksan manq’añ utanakapan manq’ luqtaskiri, estadunidenses uksat manq’anak alañ munapktä uka yapuchaskirt uñjta? Plaza de la Catedral uksan Raúl Castro jupar souvenirs aljaskirt uñjta? José Ramón Machado Ventura jupar qhara pachar puriñatak k’añaskur sarxataskirt uñjta? Ramiro Valdés jupan utap Airbnb ukan qillqantat uñjtati? Miguel Díaz Canel jupar Kentucky markachirir aeropuerto internacional José Martí k’añaskupat apaskir apasinkir uñjtati? Lázara Mercedes López Acea terminal 3 ukan wañunakapt q’umachaski? Jaysawimarux jallällt’awa. Janiwa. Janiw estadunidense-nkirinakak isla uksan turismupat qullqichasipkiti. Marka irpir uksarux jilaw manti, jumakiw irpirjamax yataxa: camarera, yapuchiri, k’añask apnaqiri, wañunak q’umachki ukax juk’akw katuqpacha…

George W. Bush jupat remesanak ch’usasiwinak visanak suyt’ayañatakis janiw qamas katxarktati. Marco Rubio jupatakis mä jisk’a kamachinakakiwa- Kamachinakapas jan asxarkayaw q’aphiski. Estadounidense markachirir sallkhañjama. Jutïr pachax janiw jumatak askixiti. Jan ukasti markapan jichhäkis ukakiw askixa. Jilïr irpiri, kamachinakamax política ukar jach’anchayañatakikiwa ukatx jan yäqasiñatakiwa.Yaqha markanakax inas markamar alkatapstama. Cuba markax janiw lurkiti, janiw jichhürus lurañ qalltkäniti.

Aruskipäwimp qallantama

Amp suma, qillqirinaka Mantaña »

Guidelines

  • Taqpach amuy qillqatanakax mä moderadoran uñakipatawa. Mayat jilx jan amuy qillqatam apayamti, jan ukax spam ukjamaspawa.
  • Mayninakar yäqañamp uñjama. Jan wali amuy qillqäwinakamp qillqatanakax janiw aprobatakaniti.