- Global Voices Aymarata - https://aym.globalvoices.org -

Janchit usut markachirinakan “Día Internacional” urupaw amtasi, Trinidad ukat Tobago markanakanx «jan yäqasiñanakax utjaskakiwa»

Categoria-naka: Caribbean, Trinidad y Tobago, Citizen Media, Digital Activism, Educación, Human Rights, Juventud, Política, The Bridge
[1]

Laura Pierre-Escayg ukat Francis Escayg wila masipampi. Chacha warmix Cause An Effect [1] jan qullqichasiñ tama utt’ayapxatäna, uka taman amtapax Trinidad ukat Tobago markan janchit usust jila kullakanakx askin uñjatapxañapatakiwa.Rashmi Mathur – People of Trinidad & Tobago [2] jupan jamuqapa, Escayg jupan iyawsatamp apnaqatawa.

Akasti Cause An Effect [3] ukan qillqatawa, janchit usut markachirinakan askin uñjatapxañapatak ukhamaraki taqininis khuskhat yäqatapxañapataki, ukakipkarakiw jupanakax nayrarux kuna lurawinakampix sarantapxaspa.

Sapa maran 3 uru makiptkipan jallu qallta phaxsin amtasi Markanx janchit usutanakan urupaw amtasi [4], Trinidad ukatx Tobago markan janchit usut markachirinakatakix uka uru amtañax utjkiti.

Organización Mundial de la Salud [5] (OMS) uksatuqix sapa patakatx 15 % ukhaw uraqpachanx janchit usutanakax utji sasinw uñt’ayi. Trinidad ukat Tobago, markanx niyapuniw 210 000 markachirix janchit usut jikxatasapxi.
Trinidad ukat Tobago markanakanx “tratados internacionales” ukanakx waljwa rixuntapxi, Convención de Naciones Unidas uksat Derechos de las Personas con Discapacidad ukatakix [6] 2014 maranx kipkarakiw rixuntapxi, jichhakamax janchit usutanakan mayiwinakapar jaysañatakix janikiw jichhakam sarantkiti.
Markachirir jan yäqañax utjaskakiwa.

Kawkinirinakans jan yäqawix utjki, k’umar jakawtuqina, yatichawtuqina, irnaqawtuqina, utaniñana k’añaskut sarañanakana.
Parafraseando [7] Nicolás Maquiavelo, uraqpachanx kimsa kasta jaqiw utji: yaqhipanakax amuyapxiwa, yaqhanakasti qhanancht’atarakiw amuyapxi ukatx mayninakax janiw amuyapkiti.