Jamuqanakana: Cuba markan kallinkir anunak qhisphiyirinakar uñt’apxañani

Qhisphiyirinakax uywa qullirinaka ukaruw anump purintasipki. (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Aka qillqatax Landy Rodríguez Acosta jupan qillqatawa, Periodismo de Barrio ukataki, ukatx yatiyäwinkirinakan amtaparjamawa Global Voices uksax wasitamp uñt'ayata.

Cuba markana, Artemisa uksanx lapaka phaxsin 2019 maranx WhatsApp uksanx mä tamaw utt'asiwayi ukasti kallinkir anunakan jakäwinkapa askin uñjañataki. Janiw sutinïkanti ukatx jamuqanax mä sarayirin jamuqapanïnwa, luräwinakax janiw wali uñt'atatäkanti. Janiw sapa kutinjam tantasipkänti ukatx wakisirirjamaw mayacht'asipxänxa. 2020 mara tukuyanx San Antonio de los Baños, Artemisa uksanx Uywanakar Jark'aqir Tama (UJT) ukham uñt'atäxanwa. Janiw kuna ch'amanchäwinaks katuqapkänti. Qullqituqinx jupanakkamaw riphanaka, qhathunaka wakit'ayapxäna ukat uywanakat llakt'asir markanachirinakat yanapanakapampiw ch'amanchasipxänxa.

UJT ukax qhisphiyaña irnaqañampiw sarantapxi. Uka tamankiirtx mayniw jank'ak puriñatakix k'añaskuni. Uywanakarux uywa qullirinakampis yanapt'apxarakiwa apapxaraki, yaqhippachanakax manq'añanak churapxi, utaruw katuqapxi ukan k'umaraptañapkamaw uñjapxaraki, k'umarakixapxi ukhatw anu uywasir munirinakarux churapxaraki.

UJT ukankirinakax Uywanakatak askin uñjañ kamach phuqhayañaruw ch'amacnhapxi. Kunawsatï uywar yanqhachir uñjapk ukhax Estación de Policía ukaruw yatiyapxaraki, ukampins yaqhippachanakakiw yanqhachirinakarux kuna payllaws jakhuyapxaraki.

Qhisphiyirinakan tantachasiwipa (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Uywa qulliri thiyanuk usut anunakan sarapxañapatak qillqat qhananchanaka. Aka tamax EPA chimpumpiw uñt'ayata (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuwata, iyawsatamp apnaqata)

Mayni qhisphiyirin uywapar munasiñap uñt'ayatapa (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Qhisphiyiirnakax usut uywampiw uywa qulliri ukar purisipki (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Anux yatxatatan amparapnkiwa, asxarayasiwa, yanqhachäwinak katuqasin wali asxarayasi. (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Suyañ utan jikxatasipxi (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Jani suma manq'asitapat usutax qullanak walja phaxsinak katuqaski Rescatistas con un paciente que lleva meses en tratamiento por desnutrición (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)

Qhisphiyirinakax usut uywanakax kunjams qullqanak katuqasinx k'umarachasipx ukanakt jamuqanak apsupxi (Landy Rodríguez Acosta jupan jamuqata, iyawsatamp apnaqata)