Qhipa qillqatanaka Edwin Quispe
Global Voices Haiti Markana: Artistanakan “Grand Rue” Uraq Khatati Paskipana
Aka uraq khatati Haiti Markana paskipanxa, amuyumpi jaqinakan luravinakaparu yanapt’añataki, Pä jilawi aka Global voices tama tuqita Khitata, aka Purto Principe tuqiru. Aknirinakawa Georgia Popplewell ukjamaraki Alice Backer akjam yanapt’apxi, churapxiwa nayrir yatiyawinaka kunjams jakatatapxi ukjata. Uñjapxam kunanakatix lurañapakix ukanaka.
Brasil markana: Qhanan Jamp’atisiñat Unxtasiwi Imaqat Kamachinakapata Aka Chachapura Warmipura Munasirinakataki Ukjamaraki Sullsurinakataki
São Paulo Markanxa wakt’ayasiwayiwa aka 7ku febreru paxsi aruma saraqataru jamp’atisiña waljan jaqinakataki. 5q jayp’u saraqatatpacha, jaqinakaxa tantacht’asiwayapxiwa aka q’achi Paulista ukjamaraki Rua Augusta avenidana jamp’at’asiñataki ukjamata mä unjtasiwi uñicht’ayañataki mä jach’a ch’amachasiwi saykatañataki, arkatañataki aka Brasil Mark apnaqirinakaru ukjamaraki kimsiri edición del Programa Nacional de Derechos Humanos (PNDH-3) ukaru.
Global Voicixa Nayrir Payllawi Jan Axsaras Arsuña Google Tuqiruw Mayacht'asi
Chhijllawinakaxa jichhurkamax jist’arataskiwa (29ni diciembre saraqata phaxsita aka 2009 maratpacha) ukanxa Breaking Borders Award [en] (thiyat thiyat sariri payllawinaka) mä machaqa uñkatt’awi aka Google ukhamaraki Global Voices ukampi uñst’ayatawa yanapt’añataki yaqha kasta amtawinakaru aka web tuqiru. Qalltayiri jaqinakampi ukjamaraki tamanakampisa uñicht’ayasin ch’amampi, qamasampi, amuyumpi internet amanqasina yanapt’asinaraki jan axsaraña arsusiña tuqita. Uka paylliwixa yanapt’atarakiwa aka Thomson Reuters ukampisa
Uraq Khatati aka 1972ni Marana Nicaragua Markana
Aka 23n diciembre saraqatata aka 1972n maranxa, mä wali Chaman 6.2 uraq khathatiw tukjawäyi aka Managua, Nicaragua, markana [es], 5.000 jaqinakar jiwayasina, 20,000 jaqinakar usuchjasina ukhamaraki 250,000 jaqinakar jan utan uñjasiyasa. Aka qillqt’ir Blogger Nicaragüense Homero jaqixa jisk’a lalaskänwa khaya maranxa, jupax amtasiskiwa kunjamsa aka uraq khathatix tukjawayi uka, ukatwa jupax qillt’aw tuqiwa uñicht’ayawayi qhipiri amtachinunakapanxa [es] aka blog tuqi sutinchata ventana de Homero.
Video: Waynanakaxa Uraqpachanwa Mä Ratunakwa Arst’asipxi
Amtawi OneMinutesJr 12 ukhamaraki 20 maranakani waynanakaruxa oraqpachanwa churi jupanakan arst’asiñapataki parlaña, yatiqaña churawinaka jinchu tuqi nayratuqi ukat yatiyañataki qurpa tuqi, laxranaka jayanqirinakaruxa nayrampi uñjaña tuqi mä ratunaki.
Austria: Kunjamsa Markan Markachirinakaxa Jach’a Yatiqañ Utanaka Phicchantawayapxi
Jumax yatiyatati jichhurunakanxa Europa markan walja jach’a yatiqañ utanakan yatiqirinak phuqsutatapxa? Waranqha waranqhanakaw ikirasipki, phayasipki, parlasipki, ukhamaraki phunchhawinaka lurasina jach’a uta tantachasiwina arkatasina qulqichirinakaru yatichañ yatiqaw tuqiru ukhamarusa sutiyatawa proceso de Bolonia mä jach’a amta mayachasiñataki aka Europa markanaka ukjamaraki mayachañataki yatichawinaka aka taqi jach’a yatiqañ utanakana.
Threatened Voices Uñicht’ayañani (Yakhachat Arunaka)
Janiw kunawsas utxkanti internet tuqin qilqir jakinakaru yanqhachirinakaxa. Kunalaykutix Internet apnaqirinakaruxa waljan markachirinakaw jilxatawayapxi, amuyunakap uñt’ayañataki ukhamaraki maynit maynikama Internet tuqita jikist’añataki. Mark irnaqirinakaxa ukarusti jak’at uñch’ukipxatayna kunjams lurapxi uka, jupanakasti kamachinak tuqi irnaqt’apxaspa, sasina, ukhamaraki yaqhip urasaxa q’arintasina.
EEUU: Wali Jaya Janchi Tuqi Jisk'achasiñat Estadounidense Jaqinakan Ayllunkir Markanakankir Juchjikiwipa
Janchi amuyu tuqi jisk’achasiñaxa jichhurkamaxa EE.UU. markanxa juchikitasqiwa. Ukaxa qhiparstayiwa nayriri estadounidense markachirinakaru, ukhamaraki nayrapachansa lurasiwayaraki. Ukjamaraki 2000 mara marka jakthapiwinxa, pä waranqh waranqha chikatapan nayrir ayllun estadounidonkirinakaw jakapxi EEUU markana (uñtasiwa 0.87% taqpacha jaqinakaru EEUU markana) jupanakax armt’atapxiwa, ukjamasti uñjatarakiwa janisa utjapkaspa ukjama taqin markachirinak tuqita.
China: Mä Yatiqir Jisk’a Imill Wawaw “Jan Wali Irnaqiriñ Muni Markapana”
Nayrïr yatich qallta urunxa, China Markanxa (1° de septiembre), Metropolitan Daily [zh] de Guangzhou yatiyawinak apnaqirixa, jiskt’awayiwa mä qawqhan qallta yatiqiri wawanakaru, iskt’asin kunakanitix qhipurun jakawipaspaxa. Uka tuqitxa mä jisk’a imill wawaw uka jist’arux kutiyawayi sasina nayax mä “irnaqiriyawa markataki sasina” mayampi jist’atasti; kunakasta irnaqiriyatas sasinsti jupax uka jist’arux kutt’ayanwa nayax mä jan wali irnaqiriyaxaw sasina. Uka jan wali irnaqir jaqinakax tatja yanakaniwa sasarakiw satäna.
