Qhipa qillqatanaka Ruben Hilari
Libanu Markatpacha: Jaya Markanakat Jutirinakar Aru tuq Ch’amañchasa
Beirut markan qamasir wayna kullaka jilanakaxa wali ch’amampipuniw mä Jayat Jutirinakataki sat mayacht’äwi sarantayapxatayna, akasti yaqha markanakat jutirinakar ch’amañchañatanawa. Aka jan payllat jila kullakanakasti aka 2011 mara qalltakiw utt’asiwayapxatayna, ukatsti jank’akirakiw kuntix ch’amachapki ukas taqituqin uñt’asiwayxatayna ,markaukjamarak anqaxa yatiyirinak tuqi, kunalaykutix, aski yanapäwinakwa uñstayawayapxatayna. Yanapawinakapansti inak arunak jayat jutirinakar yatichañ utt’ayawayapxatayna. Arabic,Inklis, Fransis uka arunakwa sapa domingo yatichapxiritayna. Lebanon markanxa jayat jutirinakaxa jan walinxampun sapa simananx jiwarasipki. Sapa patakatx anqat jutir irnaqirinakax kimsaqallq tunkaniw jan wal uñjat jikxatasipxatayna, irnaqañ utanakatxa janiw simananx samarapxirikataynati, janirakiw jaqirjamas uñjatapkataynati.
Cuba: Blogerunakax Internet «Offline» tuqitwa Wayru Martí Tuqin Aruskipapxi
Aka 22uru sata qallta phaxsit 2011 marat saraqkipanwa, mama Karen Caballero Marti wayrn sarayiripxamax, mä aruskipäwi wakicht’atayna,uka tuqinxa blogerunaka; : Yoani Sánchez, Orlando Luis Pardo Lazo ukjamarak Jaqinakat yatxatat- antropólogo khaya Universidad de la ciudad de Nueva York (CUNY), Ted Henken yatiqirinakapampi.
España Jach’a Suyutpacha: Jaqipur Jan Wali Uñjasiñaw Walpun Jiltawayatayna
Aka Europa markanakanxa khititansa jist’asiwinakawa walpun unxtayawayatayna, ukasti jan walinakarurakiw puriyawayatayna jichha maranxa, juk’ampisa yaqha markankirinakataki.
Bangladesh: Indigena uka sutiniñasati janicha
Aka phaxsinakakiw Banglades tuqin nayra maranakatpach (indigenas) jaqirinakaxa wali tantacht’asiwayapxatayna arsusiñataki, ukjamarus Jach’a Kamachinkxañataki. Janiw jupanakax uka 1972n maran utt’ayatakis uka kamachinx uñstapkataynati.
Video Waruqatanaka: Willkakuti Urun K'uchirt'äwinaka
Wali kunayman panqaranakampi, qhananakampi, thuqt’awinakampi ukjamawa uraqpachan Willkakuti machaq marx amtawayapxatayna. Akjamatwa uraqpachanxa amtawayapxatayna: Stonehenge willkakuti, San Juan sast sutini khaysa España tuqina, Inti Raymi Peru tuqina, tripantu sutimpi Chile tuqina, Kupala uru Russia tuqina, willkakut aruma Polonia tuqina, ukjamaraki willkakuti Tiwanaku-Bolivia jach’a suyu markana.
Colombia: Nayrapachanakatpach jakasirinakax manq'añ tuqit uñakipapxi
Colombia jach'a suyu pata markanakan jakasirinakax manq'añanak utjañap tuqit ch'axwañ qalltawayapxatayna. Taninirusa jiwaspachp achuyatanak manq'apxañasaw sasaw aptayawayapxatayna, ukjamarak wali jan wali kamachinak tuq arsusiwayapxatayna, juk'ampisa aka leche (millk'i) aljañ tuqita.
COP 16ni: Tukuy Amtäwinakxat Amuyt'äwinaka
La 16a Conferencia de los Miembrosos (COP 16), de la Convención sobre el Cambio Climático de las Naciones Unidas (UNFCCC), culminó en Cancún el pasado 11 de diciembre con la adopción de una gran cantidad de decisiones. Bloggers en Bolivia, México y Togo dan una recepción poco entusiasta a estas decisiones, que no parecen tener un mapa claramente definido para el financiamiento.
Libya: Lata Jamach'it bomba Libya markxar jaqxatawinakax qalltawayiwa
Alaxpachatpach bombxa jaqxatawayapxatayna, Muammar Gaddafin Unidades de Defensa uka pallapallanakaparu, akasti qaltakiskiwa sawyapxarakiwa, ukjamarus wali uxtawinakarakiw uraqpachatpach utji. Ukjam Gaddafi tatar t'unjañatakist Estados Unidos, Francia, Italia, Canada ukja markanakaw mayacht'asiwayapxatayna. Maysatsti Libya jach'a syu markanxa khaya 16n uru febreru phaxsit saraqatatpachaw markachirinakax Gaddafin sarxañap mayiwayapxatayna.
Japan: Uraq Khatat Video Waruqatanaka
Akansti kunamas uraqix unxtawayatayna Video-Waraqatanakwa uñjata. Akasti khaysa viernes 11an uru marzo phaxsitarakiwa. Ukjamarus kunamtix q'ala Japon markarux tukjawaykatayna, uka tuqitawa. Aka video waruqatanakasti alik jaqin waruqatataynawa.
«Jaqix janiw K’isimiriktanti»: Machaq pankaw, Qamasaniñ-Amuyuruw Yanapt’i
Aka pankxa, Jaqix janiw K'isimiriktanti-"No Somos Hormigas" kusisit jachañ jan walt’aw uñjas amuyumpi sutiñchatataynawa:
Jaqitix k’isimirisna ukjax wali kusisitaw jaqxamax jakasipxsnan, sawayapxataynawa. Jichhapachax jaqix taqi phuqhatanxamakixiwa. Ukjamipansa, janiw jichhakamax jaqix kuntix lurañapaki uka tuqit amuyaskataynati. Ukjamarus janiw mä jaqikitasa, mä wawak sartañasa, mä jaqi wawakitasa aka uraqinxa uka tuqits amuyasipkarakitatanti, sasaw sawayapxi. Ukjamatwa aka amtawix wali askipunitayna aka tamachawinak taypinxa.
Egiptu Markan 2011n Maran Ch'ama Chikt'awipa
Kawknir ch’axwawitixa Tunez tuqinx utjawayki Ben Ali irpirir jaqsuwayañataki ukaw wali ch’axwirinakarux ch’amañchawayarakitayna khaysa 25° uru Enero phaxsit saraqatanxa. Hosni Mubarak irpiri presidente tatax 30 mara marka irpañapx k’amphikipawayañapawa, jan...