Isturyanaka Aka tuqita Medio Ambiente
Bolivia: La Paz markanx uranio ukti katjapxatayna?
Pätunka kimsaqalq uru jalakipat aka llumpaqa paxsita, autoridades bolivianas ukanakax pä toneladas de material solido katxapxatayna, ukatx janiw sum yatiskiti uraniopachat jan sipansti kuma mineral radiactivopachacha, akax jan kuna medidas de seguridad jan kuna medidas de protección ukanamp apnaqapxataynawa. Ukhamarusti akax LaPaz markan niya despachos de diplomáticos uka jak´an mä utan katxapxatayna. Sum yatiñatakix yatxatäwix lurasiskakiwa.
México: Umat pist'añankasax khunu qullunakaruw makhatapxi
Amtäwix umxat lup’iyañatakiwa, ukat jaqinakatak q’uma uma utjayañatak qulqi apthapiña, Jake Norton, ukax sarantaskiwa.
Senegal: Umamp apawix 18 jiwatw utjayi
Senegal markanx jalluw walpun purintawayatayna ukatax jan walt'äwinakaw utjawayi, 18 jiata ukatx 42 usuchhjataw utji. Jilïr irpirinakapax jan walt'añan jikxatasipk uka jila kullakanakar yanapt'añatakiw amtawayi.
Internacional de videos de un minuto sobre medio ambiente ukar chikanchasiñatak atipt'asiwix qalltxiwa
III edición de telefilmes eclógicos de 1 minuto ukax qalltxiwa. Jumati llatunk jila naranist ukhax mä cámaramp mä amuyumpix yant`asmawa. Atiristi 300 dolares mä video lurañatak katuqasini, ukhamarak jupax 1500 dólar apasini XVIII conferencia internacional sobre el cambio climático ukar sarañataki, ukax lapaka phaxsin phuqhasirakini.
Perú: Cajamarca markanx medioambiental yatiyiriruw (periodista) jist'antapxi
Juan Arellano jilax blogupan «periodista de temas medioambientales Jorge Chávez Ortiz ukatw uñt’ayi Twitter ukanx @chavezwar ukham sutimp uñt’atawa, Jupax Cajamarca markan jist’antatawa, Uka waynax periodista cajamarquino ukhamawa ukampirus Mi mina corrupta jall uka blogun Conga uka proyectut qilqirïna.»
Irán: «Jachasamp Urmia quta qhisphiyapxañäni»
Urmia quta q’añu pachat qhispiyañatak Irán uksanx sartasipxi. Sartasïwinak taypinx Azerbaiyán uksanx marka apnaqirinakaruw jawsapxi, jayuk’ar uman jach'a quta uraqpachan sumpach uñjañapatak mayisina. Akan pä video ukatuqitawa .
Bolivia: ¿Sartäwix kunjam chanirusa? TIPNIS uka thakhit wastamp unxtasiwi
Bolivia markan thakhi luraw amtäwix Indígena uraqiwj sarañapatak ukhamarak Parque Nacional de Isiboro Sécure (TIPNIS) wakicht’atawa, ukat ukaw wasitat mayamp ch’axwäwinakamp arsuwinakamp uñstayi. Indigena tamanaka, TIPNIStuqin jakirinakamp wasitat aka 27 urunak saraqkipan qasaw phaxsita 2012 marana kayuk jutantapxi (marcha), Trinidad markat La Paz markar puruninkama, uka amtäw t’unjañap mayiñataki.
Vídeo: Ayllun jakasirinakax gobernanza ukamp sartawip qilqt'apxi
Portal Territorio Indígena ukat Gobernanza ukax instituciones ukanakan chikanchatawa, America Latina uksan pueblos indijinas ukanakar markanakap yanapt'añatakiw irnaqi. Video uksaw sartawip uñt'ayapxi.
Panamá: «Ngäbe-twa, Buglé-twa, Panameñ@-twa»
Jichha maranaxa, redes sociales ukaruw jallallt’ata, Ngäbe-Bugle ukan indiginanakan ch’axwawinakapaw sumpin uñt’ayasi. Anata phaxsin Ngäbe-Bugle ukankirinakax Panamericana thakhi sit’antapxäna, minería ukxat arst’asina ukhamarak “maymarax kunati amtäwir puritakan ukar marka apnaqirin phuqhañap mayiñataki.”
Costa Rica: Taqit Sipan Jach’a Qull Makhatkasa
Costa Rica-n taqit sipan jach’a qullux Cerro Chirripó-wa, ukat qutat akax 3820 luqanakankarakiwa. Walja maranakan makhatkatapxañapatakix walja pachpan jakirinakaru, ukat anqäxankirinakaruw jawskatawayi: aka qhiphïr wiriyunakax pä mayja jakäwinak apanirapistu. Mayïr uñichäwinakax 1960 mararuw kutti, ukat mä qullu patar saräwirakiwa.
Puerto Rico: Gasoducto Jan Munasaw Unxtasipxi
Patakanakaw “Marcha Nacional” ukar mayachasipxäna: Puerto Rico-x Gasoducto jan munasaw sayt’i kunati San Juan markan Puerto Rico-n anat phaxs tunka llä tunkan uru saraqataruw willka urux apasïna: Poder Legislativo-t gobernador Luis Fortuño-n yanapirinakapan amtatänwa kawkiriti jach’a qullnam costa sur de la isla-t San Juan-kam gas natural apañ amtaski.
Panamá: Markachirinakax mineria arxatasax qalanakampiw thakhi jist'antapxi
Ngäbes Buglés ukan markachirinakax Panamericana, chiriqui chiqapana, jist'antatapxiwa. Kunati gobiernomp explotación minera ukat aruskipapkatayna, uk gobiernox phuqhañap mayipxäna. Internetanx Martinelli p’iqinchirir ukjamarak markachirinakan luräwinakapat uñt'ayapxi.
Perú: Umat arxatas kayump sartasiwix Lima markar jak'achxiwa
Umat arxatas kayump sartasiwixa, 1 uru anata phaxsitw Cajamarca markat qalltasin niya Lima markar jak’achasipki. Nayrür qilqatanx phisqhür sartasiwiruw jaytawaytana, Chimbote markat Casma ukat Huarmey markakama. Aka qilqatanx 9 uru anata phaxsit Lima markar puriñatak wakichäw yatiyäwinaka, videonaka ukat yaqha jamuqanak kun uñakipapxta.
Chile: Markankirinakamp sibirnautanakampix Dunas de Concón satak uk qhisphiyañatakiw mayacht'asipxi
20 maratx inmobiliario amtaw Dunas de Concón ukax jan walt'awinkiwa, marka masinakamp cibernautanakampix mayacht'ataw wasitat lurayasiñapat mayt'asin arst'asipxi.